Hoe je stofwisseling zich aanpast aan je calorie inname
Je lichaam is namelijk maar met één ding bezig; overleven. Dit heb ik in een eerdere blog reeds uitgelegd, wellicht goed om nog eens door te lezen (lees hier: Reverse dieting deel 1).
De korte versie: je lichaam wil je vetten graag houden. Ik geef een voorbeeld van de strijd die je lichaam voert: Linda eet elke dag rond de 2000 calorieën, maar wil graag 10 kilo afvallen. Ze besluit op dieet te gaan en vermindert haar calorie inname: ze eet de komende tijd 1400 calorieën. Haar lichaam merkt dat er minder calorieën binnenkomen en minder eten in de buurt is en gaat effectiever werken om het tekort aan voeding te compenseren. Na 4 weken is Linda 3 kilo afgevallen. Linda wilde echter 10 kilo kwijt. Ze besluit nog minder te gaan eten en eet de volgende 8 weken nog maar 1000 calorieën per dag. Ze valt nog 3 kilo af, maar als ze nu nog wil afvallen moet ze nóg minder gaan eten…
Linda heeft hier eigenlijk geen zin meer in. Ze is chagrijnig, zit niet lekker in haar vel en denkt de hele dag aan eten. Ze besluit te stoppen met het dieet, en haar oude eetpatroon weer op te pakken.
Jojo-effect
Maar nu komt het probleem. De stofwisseling van Linda heeft zich inmiddels aangepast aan de nieuwe leefomstandigheden en is dus gewend geraakt aan een calorie inname van 1000 calorieën per dag. Wat gebeurt er op het moment dat Linda haar oude eetgewoonten weer oppakt?
Linda's lichaam merkt dat er opeens weer extra eten beschikbaar is en wil voorkomen dat het nog een keer tekorten heeft. Het gaat extra calorieën vasthouden en slaat een groot deel van het overschot van 1000 calorieën (Linda eet weer 2000 calorieën en het lichaam is gewend aan 1000) op als vetreserves. Dit doet het net zo lang totdat het weer het gevoel heeft dat er stelselmatig voldoende voeding voorradig is.
Het resultaat: Linda komt de 6 kilo weer aan, met 2 kilo extra. Dit is dus het jojo-effect. Dit wordt door ons als vervelend ervaren, maar je lichaam wapent zich alleen maar tegen nog zo'n hongerperiode! Het lichaam past zich aan aan de hoeveelheid calorieën die het binnenkrijgt.
Je stofwisseling heeft zich in de maanden dus aangepast, en ligt nu plat op zijn gat. Sommige cliënten leven al jaren op 800 of 1000 calorieën per dag, bang om weer aan te komen. Ze leggen zich er bij neer maar zijn nooit gelukkig met wat ze in de spiegel zien.
Voor deze mensen is afvallen inderdaad geen optie. 800 calorieën per dag gedurende maanden of zelfs jaren heeft je lichaam en stofwisseling volledig verlamd (metabolisme vertragen). Je functioneert op het absolute minimum aan brandstof, met alle lichamelijke en geestelijke klachten die daarbij horen, waaronder het niet meer menstrueren.